Bildiğiniz gibi herhangi bir tankın ilk önce tasarımı yapılır, sonra prototipi üretilir ve kabul edilirse seri üretime geçirilir. Ancak T-34'ün hiçbir prototipi olmamasına rağmen hemen seri üretime geçirildi. Çünkü savaşta Almanlar hızla yeni yerler ele geçiriyor ve teknolojilerini geliştiriyorlardı. Yani bir an önce Almanlara karşılık verilmeliydi.

​

İlk T-34'ler Ocak 1940'da üretildi. Koşkin ve ekibi 1940 Şubat ayı boyunca tank üzerinde çeşitli denemeler yaptılar. Koşkin ilk T-34'lerden biriyle Harkov'dan Finlandiyadaki Maennerheim hattına kadar 2000 km katetti ve Moskova'dan Fabrikaya geri döndü. Çok yorucu işler yaptı. Farklı havalarda farklı testler yaptı ve bunun sonucunda hasta oldu. Mâlesefki kısa süre içerisinde hayata gözlerini yumdu. Tasarımlara ise yardımıcısı Aleksandır Aleksendroviç devam etti.

​

T-34/76

​

Bu model 2. Dünya savaşının ilk başlarında en çok kullanılan Sovyet tanklarından biri olurken Almanlar için ise çok kötü bir sürpriz oldu. Hatta o zamanki Alman general Von Kleist ''Dünyanın en iyi tankı'' olarak ifade etmiştir. Gelin hangi aşamalardan geçildiğine bakalım.

​

Az öncede dediğimiz gibi Kızıl Ordu A-32 tankının gerek zırhı gerekse de ateş gücünün biraz daha arttırılmasını istemişti. İşte bunun sonucunda ilk T-34 modeli olan T-34/76 ortaya çıktı. Zaten Koşkin bu tankla testler yaparken hastalanmış ve hayata gözlerini yummuştu. Tankın 3 modeli vardır. Bunlar; T34/76 model 41, T-34/76 model 42 ve T-34/76 model 43'tür. Aralarıda çok fark olmamasına karşın önemli değişiklikler vardır.

Şu önemli bilgiyi unutmayın: Model 41 1941'de, model 42 1942'de ve model 43 ise 1943'de üretilmiştir. Bu yüzden 41, 42, 43 gibi sayılar vardır. Ancak bu tankın 1940 modeli de vardır fakat çok eksiği olduğu için 1940 model tank üretilmemiştir. Örneğin 1940 model tankın motoru olan V12 motoru artık çok üretilemiyordu. Ek olarak gövdenin ön zırhı karmaşık yapıya sahipti.

​

Evet, T-34/76'lar korkutucuydu, etkiliydi, zırhlıydı, hızlıydı ama ne varki bazı eksiklikleride yok değil. Şöyleki, ilk problem şanzımandı. Şanzımandaki sıkıntı savaştayken ya da savaşa giremeden bozulmasıydı ve bu yüzden tank hareket edemiyordu. Bir de optikler Alman Panther'lerine göre daha kötüydü. Modeller geliştikçe zırh basitleştirildi. Çünkü Sovyetler tankta basitlik istiyordu. Onlara göre çok karmaşık tasarlanan tankta illâki bir yerde sıkıntı çıkardı. İşte bu sıkıntlar ilerleyen modellerde ortadan kalkmıştır. Komutan kapağı yoktu ancak bu sorun model 43 ile ortadan kalktı.

​

Bu tank modellerinde zırhlar her zaman eğimliydi. Zaten en doğru olanda budur. Alman Panzer 4'leri bu zırhları delmede işte bu yüzden çok zorlanmıştır. Silah olarak T-34/76 model tanklarına 76,2 mm

L-11 topları takılmıştır. Bu da demek oluyorki Panzer 4'lerin zırhını delmek artık çok daha mümkün.

Modeller gelişmeye devam etti. 1944'de T-34/76'nın son modeli olan 1944 modelide üretildi. ZiS S-53 topu kullanılmış, taret radyosu ve iyileştirilmiş komutan nişangahları vardı. Ancak baktılarki T-34/76 artık gelişen Alman teknolojilerine karşı güçsüz kaldı (Özellikle Tiger ve Panther tanklarına karşı). İşte bunun sonucunda artık T-34/85 modeline geçiş yapıldı. T-34/76 modelleri ise kademeli olarak üretimden kaldırıldı. Böylelikle T-34/76 modelinin üretimi 1944 yılında durduruldu.

​

T-34/85

​

Evet, artık T-34/76 modelinden T-34/85 modeline geçiş yapıldı. Çünkü yukarıda dediğimiz gibi T-34/76'lar gelişen Alman zırhlılarına karşı güçsüz kaldı. Özellikle Kursk muharebesinde T-34'lerin eskiye göre daha güçsüz kaldıkları Sovyetler tarafından farkedildi. Bu yüzden tankta bir çok yenilik yapıldı.

​

Tanktaki en büyük yenilik; artık 76,2 mm L-11 topu yerine 8,5 cm kalınlığında top kullanılacaktı. Topun tanka takılmasına kadar geçen süre şöyledir: Aslında Sovyetler'de ilk başta 85 mm'lik 4 adet top vardı. Bunlar; D-5T, L-B1, S-50 ve S-53'tür. Tankın üretimini Kızıl Sormovo ve Ural Tank Fabrikaları üstlendi. İlk başta S-53 topunu düşündüler. Ancak bu toplar o dönemde hâlâ hazır değildi. Bu yüzden D-5T topunun kullanılması planlandı. Daha sonra S-53 topunun eksiklikleri giderildi ve artık D-5T topu uerine S-53 topu kullanıldı.

​

Bir diğer değişiklik tarettir. T-34/85 tankının tareti eski versiyonlara göre biraz daha değiştirildi. Mesela taretin ön zırhı 20 mm daha kalınlaştırıldı. Top kalkanı yenilendi. Aşağıdaki resimlerden T-34/76 tankı taretine ve T-34/85 tankının taretine ya da direkt olarak tankların masıl göründüğüne bakabilirsiniz.